De Elfstedentocht wandelen: het Elfstedenpad

Wil jij de Elfstedentocht wandelen? Met het Elfstedenpad kom je langs alle steden en ontdek je nog veel meer mooie plekken in Friesland.

Over het Elfstedenpad

Het Elfstedenpad is een mooie gevarieerde wandeling van 283 kilometer in Friesland. Het pad is ook welwel bekend als de wandeltocht der wandeltochten en staat natuurlijk in het teken van de wereldberoemde Elfstedentocht.

Voor wie daar nog nooit van gehoord heeft: de Elfstedentocht is een schaatstocht van bijna 200 kilometer op natuurijs. De route start en eindigt in de Friese hoofdstad Leeuwarden en doet elf (historische) steden aan. De Elfstedentocht wordt zelden gereden, omdat het niet veel voorkomt dat het ijs over de gehele route goed genoeg is voor duizenden schaatsers.

Gelukkig is de Elfstedentocht wandelen ook een optie. Daarvoor is het Elfstedenpad in leven geroepen. Het Elfstedenpad is een van de 21 streekpaden in Nederland. Streekpaden zijn wandelroutes van 80 tot 365 kilometer in een bepaalde regio.

Elfstedenpad route

Het Elfstedenpad is met een lengte van 283 kilometer een stuk langer dan de schaatstocht en de route volgt dan ook niet exact dezelfde route die de schaatsers volgen. Je bezoekt tijdens de wandeling uiteraard wel alle bekende elfstedensteden.

Je loopt (helaas) vrij veel over asfalt, maar gelukkig niet altijd langs drukke autowegen. De route is zo gemaakt dat je veel over smalle paden door de weilanden en over de dijken wandelt. Daarnaast loop je regelmatig een van de mooie Friese dorpjes, meestal voor een wandeling om een eeuwenoud kerkje.

In elke elfstedenstad loop je vaak ook nog een extra rondje door de stad, zodat je meteen alle mooie bezienswaardigheden kunt zien.

Het Elfstedenpad is echt een leuke gevarieerde wandeling met veel weilanden, bossen, mooie uitzichten op het IJsselmeer en de Waddenzee en historische dorpen en steden.

Ook leuk om te zien: in elke elfstedenstad staat een kunstzinnige fontein uit de reeks 11Fountains.

Elfstedenpad etappes

Lijkt het je wel wat om deze mooie elfsteden wandeltocht te maken? De organisatie heeft de tocht ingedeeld in 15 verschillende etappes (16 als je de proloog in Leeuwarden meetelt), variërend van 15 tot 24 kilometer.

Omdat ik zelf vaak wat meer kilometers loop op een dag, heb ik de Elfstedentocht in 10 dagen gedaan. Hieronder vind je een overzicht van zowel de officiële Elfstedenpad etappes als mijn verdeling.

Elfstedenpad in 15 dagen

Dit zijn de officiële etappes van de elfsteden wandelroute met een tip voor een leuke plek om te overnachten.

• Leeuwarden – Mantgum
  • 21,6 kilometer
  • Overnachten: The Rose. Mooi ingerichte B&B in het centrum van Mantgum.
• Mantgum – Sneek
  • 18,6 kilometer
  • Elfstedenstad: Sneek
  • Overnachten: Stadslogement Westersingel. B&B in een prachtig gerestaureerd pand uit 1870 met verschillende soorten kamers.

• Sneek – Balk
  • 23,4 kilometer
  • Elfstedenstad: IJlst
  • Overnachten: It Buterhus. Mooi ingerichte appartementen.

• Balk – Skouleane
  • 18,3 kilometer
  • Elfstedenstad: Sloten
  • Overnachten: Hotel Restaurant Boschlust. Prima 3* hotel in Oudemirdum.

• Skouleane – Stavoren
  • 21,7 kilometer
  • Elfstedenstad: Stavoren
  • Overnachten: Hotel De Vrouwe van Stavoren. Mooi in het centrum van Stavoren. Extra leuk: je kunt hier slapen in een wijnvat!

• Stavoren – Workum
  • 17,7 kilometer
  • Elfstedensteden: Hindeloopen en Workum
  • Overnachten: het Binnenhuis. Mooie B&B in het centrum van Workum.

• Workum – Bolsward
  • 17,4 kilometer
  • Elfstedenstad: Bolsward
  • Overnachten: Snoozz Hotels. Leuke en modern ingerichte kamers.

• Bolsward – Waddenzeedijk
  • 20,6 kilometer
  • Overnachten: Slapen in een Trechter. De meest unieke plaats om te slapen langs het Elfstedenpad! Er hangt wel een prijskaartje aan, dus mocht het niet in je budget passen, dan is Boutique Hotel De Eilanden ook een aanrader. Beide accommodaties liggen in Harlingen.

• Waddenzeedijk – Herbaijum
  • 16,2 kilometer
  • Elfstedenstad: Harlingen
  • Overnachten: Herbaijum is maar een heel klein dorpje zonder accommodaties. Je kunt dan ook het beste doorlopen naar Franeker, waar je kunt overnachten in Hotel Restaurant De Stadsherberg.

• Herbaijum – Berlikum
  • 19,8 kilometer
  • Elfstedenstad: Franeker
  • Overnachten: Panta Rhei – Logement de 12e stad, fijn studio-appartement. Als alternatief kun je ook doorlopen naar Sinta Annaparochie, hier vind je namelijk de gezellige B&B de Stadhouder.

• Berlikum – Hallumerhoek
  • 15,7 kilometer
  • Overnachten: In Hallumerhoek zijn geen accommodaties, maar vlak ervoor vind je Logement Alde Leie pal aan het Elfstedenpad. Wil je iets verder doorlopen, dan is Het Lage Noorden aan de Zeedijk ook een mooie plek om te overnachten.

• Hallumerhoek – Dokkum
  • 20,9 kilometer
  • Overnachten: B&B Diepzicht. Gezellige B&B midden in het centrum van het mooie Dokkum.

• Dokkum – Wouterswoude
  • 16,5 kilometer
  • Elfstedenstad: Dokkum
  • Overnachten: Helaas zijn er in Wouterswoude of omgeving maar weinig accommodaties te vinden. Het beste is om door te lopen naar Damwoude en vanuit hier de bus te pakken naar Dokkum en daar te overnachten.

• Wouterswoude – Oenkerk
  • 18,4 kilometer
  • Overnachten: Aljemint. Gezellig klein huisje in een mooie tuin.

• Oenkerk – Leeuwarden
  • 15,3 kilometer
  • Elfstedenstad: Leeuwarden
  • Overnachten: Post-Plaza Hotel & Grand Café (4*). Sluit je wandeling op het Efstedenpad in stijl af!

Elfstedenpad in 10 dagen

Omdat ik zelf redelijk makkelijk 25 tot 30 kilometer per dag loop, wilde ik het Elfstedenpad in 10 dagen lopen. Ik had mijn eigen tentje mee en sliep onderweg op campings. Dit waren mijn Elfstedenpad etappes:

• Leeuwarden – Easterwierrum
  • 28,9 kilometers
  • Overnachting: Minicamping de Dille en dit is echt een aanrader. Vrijwel aan het pad, met gezellige theethuin aan het water en schoon sanitair.

• Easterwierrum – Woudsend
  • 33,6 kilometer
  • Overnachting: Aquacamping en jachthaven De Rakken. Grote camping in het gezellige Woudsend. Ik kreeg hier een heel mooi plekje aan het water toegewezen.

• Woudsend – Oudemirdum
  • 33,8 kilometer
  • Overnachting: Camping de Waps. Prachtig gelegen in het bos met mooie (deels afgeschermde) plaatsen. De route gaat overigens twee keer langs deze camping. Ik heb daarom eerst mijn tent opgezet en vervolgens de laatste vier kilometer gelopen.
• Oudemirdum – Hindeloopen
  • 29,7 kilometer
  • Overnachting: Camping Hindeloopen. Prima camping met iets verouderd sanitair. Speciaal veldje voor fietsers en wandelaars.

• Hindeloopen – Bolsward
  • 29,5 kilometer
  • Overnachting: Stadscamping Bolsward. Ideale locatie: midden in de stad.

• Bolsward – Harlingen
  • 31,8 kilometer
  • Overnachting: Camping de Zeehoeve. Prima camping met speciaal veldje voor trekkers (met picknicktafels en gewone stopcontacten). Om de etappe van de volgende dag in te korten heb ik eerst mijn tent opgezet en daarna nog de route door Harlingen gelopen.

• Harlingen – Sint Annaparochie
  • 36,5 kilometer (ik had er zin in!)
  • Overnachting: Camping de Blikvaart. Een echte boerderijcamping (de kippen en konijnen lopen rond je tent) met ruime plaatsen.

• Sint Annaparochie – Blije
  • 25,5 kilometer
  • Overnachting: Camping de Blijer Wadden. Ruim een kilometer van het pad, maar absoluut de moeite waard. Een superfijne camping!

• Blije – Damwoude
  • 34,4 kilometer
  • Overnachting: Boerderijcamping De Koaipleats. Kleinschalige boerderijcamping. Basic, maar alles wat je nodig hebt.

• Damwoude – Leeuwarden
  • 30,4 kilometer

De meeste campings kosten ongeveer €12,50 per nacht voor 1 persoon met een trekkerstentje. Soms meer, soms iets minder. De meeste campings heb ik vooraf gereserveerd of even gebeld.

Wil je deze route ook aanhouden maar niet op campings slapen? Er zijn onderweg genoeg B&B’s en hotels. Kijk op Booking.com voor de mogelijkheden.

NB. Ik heb de kilometers van mijn wandeltocht bijgehouden met de app Strava. Het totaal (314,1 kilometer) wijkt iets af van de 283 kilometers van de officiële route. Ik ben namelijk wel eens verkeerd gelopen en heb wat extra rondgewandeld in de mooie steden of dorpen.

Navigatie op het Elfstedenpad

Ga je het Elfstedenpad wandelen dan is het wel goed om te weten waar je langs moet. De route is op de meeste plekken goed aangegeven met de typische markering voor een streekpad: een geel met rode sticker.

De route overlapt hier en daar met andere langeafstandswandelingen, zoals het Zuiderzeepad, het Groot Frieslandpad, het Friese Woudenpad en Noardlike Fryske Wâlden. Die laatste is ook een streekpad en heeft dus ook een geel-rode markering. Je komt deze tegen tussen Dokkum en Oenkerk, let hier dus goed op of je de juiste route volgt.

Daarnaast is er ook een wandelgids van het Elfstedenpad met handige kaartjes en een routebeschrijving.

Deze gids is momenteel in herdruk en weer verkrijgbaar in maart 2023.

Op de website van Wandelnet kun je per etappe kaarten en een gpx bestand downloaden. Het GPX bestand kun je op je telefoon zetten en bekijken met een app zoals GPS Viewer.

Eten & drinken op het Elfstedenpad

Je komt onderweg langs veel steden en dorpen en er zijn dan ook meer dan genoeg supermarkten en horecagelegenheden waar je wat kunt eten of drinken. Let op: de meeste cafés en restaurants zijn pas vanaf 11 of 12 uur ‘s ochtends geopend. In het zuidwesten van Friesland zijn meer eetgelegenheden dan in het noordoosten.

Neem in ieder geval altijd anderhalve liter water mee en wat snacks, zo zit je nooit zonder eten.

Bereikbaarheid Elfstedenpad

Alle steden en veel van de dorpen die je passeert op het Elfstedenpad zijn zeer goed bereikbaar. Vanuit de meeste plekken gaat er wel een bus of trein naar Leeuwarden en vanuit Leeuwarden kun je zo doorreizen naar de rest van het land.

Dit maakt het dus heel makkelijk om af en toe wat losse etappes te lopen of tussendoor even naar huis te gaan. Plan je reis op 9292.nl.

Wat neem je mee op het Elfstedenpad?

In ieder geval een goed humeur! Het maakt natuurlijk heel erg uit of je onderweg op campings slaapt of in B&B’s en hotels.

Overnachten in B&B’s en hotels

Blijf je alleen in B&B’s en hotels, dan heb je niet zoveel nodig. Een rugzak van 25 tot 30 liter, zoals bijvoorbeeld de Osprey Hikelight of de Gregory Juno 30 (speciaal voor dames) is perfect.

Wat stop je in je rugzak?

• Hervulbare waterfles – Minimaal 1 liter (of twee van een halve liter).
• Kleine EHBO-set – Met o.a. een setje (blaren)pleisters, pincet en tekentang.
• Zonnebrand – Er is weinig schaduw op het pad en met al dat water verbrand je erg snel.
• Snacks – Denk aan mueslirepen, fruit en noten.
• Powerbank met lader – Vooral handig als je je telefoon gebruikt voor GPS en het maken van foto’s.
• Extra setje kleding – voor ’s avonds en eventueel nog een setje om in te slapen.

Lees voor meer tips het artikel Wat zit er in mijn dagrugzak? Paklijst voor een dagwandeling.

Overnachten op campings

Zoals je hebt kunnen lezen, heb ik zelf gekampeerd tijdens mijn Elfsteden wandeltocht. Ik had een flinke backpack vol kampeerspullen mee. Zelf heb ik een Osprey Eja van 58 liter, maar deze is eigenlijk net te groot. Ik zou voor een wandelvakantie in Nederland eerder gaan voor een backpack van ongeveer 50 liter, zoals de Lowe Alpine Airzone Trek 45:55 of de Osprey Exos 48.

Bij alles wat je mee wilt nemen is het goed om te kijken naar het gewicht en of je het echt gaat gebruiken. Hoe lichter je backpack is, hoe beter!

Wat stop je in je backpack als je gaat kamperen tijdens je wandeling op het Elfstedenpad?

• Een lichtgewicht tent – Zelf heb ik de Big Agnes Tiger Wall en die weegt net iets meer dan een kilo. Is deze tent te duur en vind je het niet erg om een iets zwaardere tent mee te nemen? Dan is deze van Naturehike ook echt een aanrader. Deze tent weegt net iets minder dan twee kilo.

Lees ook: 5 Lichtgewicht tenten voor wandelaars

• Een slaapmat – Ik heb een slaapmat van Therm-a-rest. Deze zijn heel lichtgewicht, nemen amper ruimte in en toch erg comfortabel. Als je geen zin hebt om te blazen, dan kun je ook een pompzak meenemen (die je tevens kunt gebruiken als opbergzak voor bijvoorbeeld je slaapzak).
• Een slaapzak – Slaapzakken kunnen heel zwaar zijn, let daarom goed op het gewicht. En liever te warm dan te koud! Deze donzen slaapzaak van Forclaz is lekker warm en weegt nog geen kilo.
• Kussentje – Om gewicht te besparen kun je altijd op je reservekleding slapen, maar een lichtgewicht kussen is een stuk comfortabeler.
• Kookset – Je hebt natuurlijk geen kooksetje nodig als je elke avond uit eten gaat. Wil je toch koken? Dan zou ik een klein pannetje (ik heb deze van Toaks) en een brander (ik heb de MSR Pocket Rocket) meenemen. Vergeet ook niet om ook een aansteker en een gasblik in je backpack te stoppen.
• Een sneldrogende handdoek – Zelf heb ik een microvezelhanddoek van Decathlon. Daarnaast ook nog een miniflesje met shampoo.
• Extra setje kleding – voor ’s avonds en eventueel nog een setje om in te slapen.
• Warme trui – het kan ’s avonds flink afkoelen.

Check voor meer tips het artikel Paklijst wandelvakantie: kamperen op het Pieterpad.

De Elfstedentocht fietsen

Heb je weinig tijd en wil je toch de Elfstedentocht doen? De elfstedentocht fietsen is ook een optie. Er is een route uitgezet van circa 240 kilometer en je kunt vrij makkelijk de bordjes volgen. Daarnaast is er ook een speciale gids: Fietsen langs de elf steden van Friesland.

Je kunt je fietsreis zelf in elkaar zetten, maar je kunt het jezelf ook heel makkelijk maken door deze 7-daagse fietsrondreis Friesland van ANWB te boeken. Je verblijft in 3* hotels (halfpension) en je bagage wordt vervoerd. Je krijgt uiteraard een uitgebreide routebeschrijving én handige routeboekdrager voor op je fietsstuur. Wil je niet met je eigen fiets? Dan zijn deze ook te huur.

Heb je zin in een echte uitdaging? Ieder jaar is er op Pinkstermaandag een Fietselfstedentocht. Start en eindpunt is Bolsward en je fietst de hele Elfstedentocht in een dag!

Meer mooie wandeltochten in Nederland

Dit waren al mijn tips voor het prachtige Elfstedenpad. Wist je dat er heel veel mooie (meerdaagse) wandeltochten in Nederland zijn? Check deze mooie boeken voor inspiratie:

Wandelgids Nederland – 52 wandelingen tussen 12 en 25 km

Wandellust – De mooiste wandelplekken in Nederland

Daarnaast kun je op deze website ook meer informatie vinden over toffe langeafstandswandelingen in Nederland. Deze artikelen vind je misschien ook leuk om te lezen:

• 10x de mooiste meerdaagse wandeltochten in Nederland
• Ontdek het Friese Woudenpad (LAW 1-1)
• Roots Natuurpad: wandel over het langste natuurpad van Nederland

In mijn tweewekelijkse nieuwsbrief deel ik ook leuke wandelverhalen, goede reisaanbiedingen en tips voor de mooiste bestemmingen. Schrijf je in.

Hoi, en wat leuk dat je deze disclaimer leest! Zoals je misschien begrijpt kost het onderhouden van een website geld. Daarom zou ik het fijn vinden als je iets koopt of boekt via de links in dit artikel. Zo krijg ik een kleine commissie waarmee ik deze website kan onderhouden. Het kost jou niets extra. Dank je wel! Klik hier voor meer informatie en mogelijkheden om Op reis met Co te steunen.